مطالعات نظری هنر
هنر روزنه‌ای به امر معنوی در تفکر هایدگر
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه فلسفه، دانشکده‌ی علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران
2 دانشجوی دکتری فلسفه هنر، گروه فلسفه، دانشکده‌ی حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
چکیده
در جهان جدید، تفکر متافیزیکی، یعنی تفکر مفهومی، گزاره‌محور، منطق‌سالار و به منزله‌ی امری تکنیکی، قابل انتقال و بین‌الاذهانی، در سراسر کره‌ی زمین سیطره‌ای تام یافته است، تا آنجا که بشر متافیزیک‌زده‌ی روزگار ما اُنس و آشنایی خویش را با هرگونه معرفت معنوی، غیرعلمی، غیرنظری، غیرعینی و غیرروشمند، که در سنن نظری تاریخی به منزله‌ی بخشی بنیادی از تجربیات بشری تلقی می‌شد، از دست داده است. این در حالی است که معرفتِ علمی یعنی شناختِ عینی و روشمند، یگانه صورتِ آگاهی نبوده و تنها بخشی از کل تجربه‌ی بشری را شکل می‌دهد. در کنار معرفت علمی، آنچنان که در همه‌ی سننِ تاریخیِ غیرمتافیزیکی تأکید شده است، معرفت معنوی بخشی بنیادی و اجتناب‌ناپذیر از تجربیات انسانی را تشکیل می‌دهد.
از منظر هایدگر، سوبژکتیویسم متافیزیکی منجر به «بیخانمانی» انسانِ مدرن شده است. او به منظورِ نقدِ سوبژکتیویسمِ متافیزیکی و گسست از آن و به قصد نشان دادن اینکه برخلاف تفکر متافیزیکی نه می‌توان انسان را به یک سوبژه (فاعل شناسای علمی و نظری) تقلیل داد و نه می‌توان جهان را تنها یک ابژه برای سوبژه جهت شناسایی در نظر گرفت و نه می‌توان رابطه‌ی سوبژه‌ـ‌ابژه، یعنی رابطه‌ی نظری و علمی را مهم‌ترین رابطه و بنیادِ هرگونه رابطه‌ی میان انسان و جهان دانست، به هنر و تجربه‌ی هنری ارجاع داده است.
این پژوهش می‌کوشد تا نشان دهد که در اندیشه‌ی هایدگر، هنرمندان با اجازه دادن به حضور یافتنِ «عدم» در کار هنری، نه تنها صحنه را برای رخدادِ حقیقتِ وجود آماده می‌کنند، بلکه با آگاه کردن ما به تمایز میان «وجود» و «موجود»، موجب گسست ما از سوبژکتیویسم شده و در نتیجه موجب گشایش روزنه‌ای به امر معنوی می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Art an opening window towards spiritual matter in Heidegger's thoughts
نویسندگان [English]
- Bijan Abdolkarimi 1
- Kamyar Pouraali 2
1
2
چکیده [English]
In the new world, metaphysical thinking, that is, conceptual thinking, proposition-oriented, logic-dominated, and as a technical matter, transferable and inter-subjective, has gained complete dominance over the globe, to such extent that the metaphysically obsessed human of our era has lost his familiarity and intimacy with any kind of spiritual knowledge, non-scientific, non-theoretical, non-objective and non-methodical, which was considered as a fundamental part of human experiences in historical theoretical traditions.
This is while scientific knowledge which is objective and methodical cognition is not the only form of awareness but forms only a part of the human experience. Alongside scientific knowledge, as emphasized in all historical traditions other than metaphysical ones, spiritual knowledge forms a fundamental and inevitable part of human experiences.
From Heidegger’s point of view, metaphysical subjectivism has led to the “homelessness” of modern humans. He refers to art and artistic experience in order to criticize metaphysical subjectivism and detach from it and to show that contrary to metaphysical thinking neither can we reduce the human to a subject (the agent of scientific and theoretical cognition) nor can we consider the world only an object for that subject for cognition purposes nor can we consider subject-object relation i.e., theoretical and scientific relation as the most important relation and the foundation of any kind of relationship between human and the world.
This research attempts to show that in Heidegger’s thought by allowing the presence of “absence” in an artistic work the artists are not just preparing the scene for the occurrence of truth for existence but also by making us aware of the distinction between “existence” and “being” detach us from subjectivism which consequently will cause an opening window towards the spiritual matter.
کلیدواژه‌ها [English]
- Heidegger
- Spiritual Matter
- Art
- Thinking
- Subjectivism