TY - JOUR ID - 170015 TI - بازنمایی مفاهیم عرفانی فرم معماری عصر صفوی JO - مطالعات نظری هنر JA - TSA LA - fa SN - 2821-0034 AU - فهیمی‌فر, علی‌اصغر AD - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس تهران. Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 2 IS - 3 SP - 113 EP - 134 KW - معماری و شهرسازی صفوی KW - عرفان اسلامی KW - هنر اسلامی KW - مکتب اصفهان KW - معنا DO - N2 - در این مقاله تلاش می‌شود هنر به مثابه جلوه‌گاه تمدن بشری و نیز بازتاب روح زمانه خویش مورد تأمل قرار گیرد و در این میانه معماری و شهرسازی به عنوان هنری که در طول تاریخ هم نخبه‌گرا بوده و هم به دلیل ماهیت کارکردی‌اش عمیقاً مردمی است محل تأکید واقع شده است. از آنجا که در هنر ایران‌زمین، به‌ویژه دوران پس از اسلام، به کمال رسیده‌ترین دوره را می‌توان عصر صفوی دانست که در آن گویی همه هنرها به اوج خود نسبت به دوره­های پیشین و پسین رسیده‌اند و به سیاق تفکر هگل می‌شود آن را با هنر یونان باستان قیاس نمود که پیام خود را چنان کامل بیان کرده و با عالم احساس چنان منطبق شده که دیگر نمی‌توان امروز به آن کمال دست یافت، از این روی معماری و شهرسازی دوره صفویه در مقام تجسم روح زمانه و آینه فرهنگ ایرانی اسلامی که جان‌مایه آن عرفان است به‌طور خاص مسأله اصلی و مورد کنکاش این مقاله است و تلاش می‌گردد با شناسایی و رمزگشایی عناصر هنری این عرصه در چارچوب یک نظام سلسله‌مراتبی، معناهای حاضر اما مستور در آن را کشف حجاب نموده و به حقیقت غایی آن‌ها یعنی نمایش حرکت توحیدی به جانب حق تعالی در سیر عرفان اسلامی دست یافت. حقیقتی که به مدد نور و نقوش و رنگ در قالب سردر و ایوان و محراب و گنبد و بهشت کوچک و زمینی چهارباغ تجلی یافته و اسم دوران انسان عصر صفوی را «الله» می‌گرداند.   UR - https://tsa.itaihe.ac.ir/article_170015.html L1 - https://tsa.itaihe.ac.ir/article_170015_70a7c60e5cd6a2f64103f99ee89b8a72.pdf ER -